Barua ya Biden, maana yake kwa siasa za Marekani

Dar es Salaam. Jana Jumapili, Julai 21, 2024, Rais wa Marekani, Joe Biden, aliwaandika Wamarekani barua akisema ingawa ilikuwa ni nia yake kugombea tena kiti cha rais wa nchi hiyo katika uchaguzi mkuu ujao, anaamini ni kwa masilahi bora ya chama chake cha Democrat na nchi yake hatagombea tena.

Biden (81) alisema ataendelea tu kutimiza majukumu yake kama Rais kwa kipindi kilichobaki cha muhula wake. Uchaguzi wa Marekani utafanyika Novemba 2024.

 Barua ya Rais Biden iliyoandikwa Julai 21, inatoa picha ya maendeleo yaliyopatikana chini ya uongozi wake na kuashiria hatua muhimu katika siasa za Marekani.

Kati ya mafanikio hayo, alisema Marekani ina uchumi wenye nguvu zaidi duniani na ametekeleza miradi ya kihistoria ikiwamo uwekezaji katika miundombinu,  sekta ya afya na kupunguza gharama za dawa kwa wazee.

Mafanikio mengine aliyotaja kwenye barua hiyo ni kutoa huduma muhimu kwa mamilioni ya maveterani, kupitisha sheria ya usalama wa bunduki kwa mara ya kwanza katika kipindi cha miaka 30, sheria kuhusu hali ya hewa duniani na  kumteua mwanamke Mmarekani mweusi kuwa Jaji wa Mahakama Kuu.

Rais Biden alisisitiza mafanikio hayo yamewezekana kwa ushirikiano wa wananchi na umoja wa kitaifa. Hii ni pamoja na hatua muhimu za kukabiliana na janga la Uviko-19 na mgogoro wa kiuchumi. Pia, alitoa shukurani kwa Makamu wa Rais, Kamala Harris na wananchi kwa imani yao. 

Katika barua hiyo licha ya kutangaza kutogombea tena, aliahidi atatoa maelezo ya kina kuhusu sababu za uamuzi huo atakapozungumza na taifa baadaye. Hii inaacha maswali na wasiwasi miongoni mwa wafuasi na wapinzani kuhusu sababu za uamuzi wake.

Ingawa barua inaorodhesha mafanikio, haina maelezo ya kina kuhusu athari halisi za sheria alizozipitisha kwa maisha ya watu wa Marekani, wala takwimu kuonyesha zilivyowasaidia wananchi kwa njia chanya. 

Katika barua hiyo Biden amezingatia  yaliyopita bila kutoa mtazamo kuhusu mipango au malengo ya baadaye, jambo linaloacha maswali nini kitatokea baada ya kumaliza muda wa uongozi wake.

Taarifa za shukurani kwa watu na wawakilishi kama Kamala Harris ni nzuri, lakini zingetolewa kwa mtindo wa maelezo ya kina zaidi kuhusu jinsi ushirikiano wao ulivyokuwa wa maana katika kufanikisha malengo hayo.

Muda mchache baada ya kutoa barua hiyo, Biden aliweka ujumbe kwenye ukurasa wake wa X ukieleza kumuunga mkono Kamala akisema ni mtu sahihi anayeweza kumshinda Donald Trump.

“Uamuzi wangu wa mwaka 2020 ulikuwa kumchagua Kamala Harris kama Makamu wangu wa Rais. Na umekuwa uamuzi bora zaidi ambao nimefanya. Leo namuunga mkono Kamala kuwa mteule wa chama chetu mwaka huu, ni wakati wa kuungana kumshinda Trump,” aliandika Biden.

Matukio katika Historia

Hata hivyo, hii si mara ya kwanza kwa Rais wa Marekani kutangaza kutogombea tena kiti hicho licha ya  katiba kumruhusu kufanya hivyo.

Rais Lyndon B. Johnson alitangaza rasmi mnamo Machi 1968 kuwa hatagombea tena kiti cha urais baada ya kumaliza muda wake wa pili.

Uamuzi huu ulitokana na mvutano wa kisiasa ulioibuka kuhusu vita vya Vietnam, uliokuwa na athari kwenye siasa za ndani na za kigeni za Marekani.

Vita hivyo vililalamikiwa na Wamarekani kuhusu matumizi ya rasilimali na kuongezeka kwa idadi ya vifo, ambapo pia hali ya kiuchumi ilikuwa mbaya kutokana na gharama kubwa za vita na kuleta mkanganyiko wa kisiasa.

Rais Johnson alipingwa na wapinzani wa vita na hata baadhi ya wanachama wa chama chake cha Democratic, hivyo uamuzi wake wa kujiondoa ulileta hali ya wasiwasi na kutatanisha ndani ya chama chake.

Wasiwasi ulikuwa juu ya mustakabali wa chama katika uchaguzi ujao, kwani  Johnson alikuwa kiongozi mwenye ushawishi mkubwa na alichukua hatua kubwa katika sera za kijamii kama vile haki za kiraia na kupunguza umaskini.

Rais mwingine wa Marekani, James K. Polk, alitangaza kuwa hatagombea tena kiti hicho baada ya kumaliza muda wake wa awamu moja mwaka 1848.

Uamuzi huo ulikuwa na athari kwa chama chake cha Democratic, kwa kuwa ulikuja wakati ambapo kilikuwa kwenye   mafanikio makubwa katika sera za kigeni na za ndani.

Polk alihudumu kama rais tangu mwaka 1845 hadi 1849 na alijulikana kwa kuimarisha mipaka ya Marekani kwa kupanua eneo la nchi kupitia makubaliano ya Oregon na ushindi katika vita vya Mexico.

 Katika kipindi chake, alifanikiwa kutekeleza sehemu kubwa ya ajenda yake ya kampeni, ikiwamo kupanua eneo la Marekani na kupitisha sera za fedha na fedha.

 Hata hivyo, baada ya kutimiza malengo yake na kupanua mipaka ya Marekani, Polk alihisi amefikia kilele cha malengo yake ya kisiasa na alihitaji kupumzika kutokana na majukumu makubwa ya urais.

Polk aliondoka madarakani akiwa na rekodi ya mafanikio makubwa lakini pia akiwaacha wanachama wa chama chake katika hali ya wasiwasi kuhusu mustakabali wa chama katika uchaguzi ujao.

Uamuzi huu ulionyesha jinsi viongozi wanaweza kuwa na athari kubwa kwa mustakabali wa vyama vyao na jinsi mabadiliko ya kiongozi yanaweza kuathiri sera za kitaifa.

Athari kwa Democratic, Marekani

 Uamuzi wa Rais Biden wa kutogombea tena kiti cha rais una athari kwa siasa za Marekani. Kwanza, unatoa nafasi kwa wagombea wapya ndani ya chama cha Democratic ambao wanaweza kuleta mawazo na mikakati mipya.

Hii inaweza kuwa na athari kwa chama cha Republican pia, kwa kutoa fursa ya kupanua mikakati yao ili kukabiliana na mgombea mpya wa Democratic.

 Kwa chama cha Democratic, uamuzi wa Biden ni fursa ya kuonyesha umoja na uwezo wa kubadilika. Kuondoka kwa Biden kunatoa nafasi kwa viongozi vijana kuonyesha uwezo wao na kuendeleza mafanikio yaliyopatikana wakati wa utawala wake. Hii pia inaweza kuongeza hali ya mshikamano ndani ya chama, lakini kuna hatari ya migawanyiko iwapo mchakato wa kumtafuta mgombea mpya utakuwa mgumu.

 Hali hii inaweza kuwa na athari kubwa katika uchaguzi ujao wa rais, kwa kuwa itahitaji chama cha Democratic kujipanga vizuri ili kuhakikisha kuwa mgombea wao ana uwezo wa kushindana kwa ufanisi na mgombea wa Republican, Donald Trump. 

Wachambuzi wa mambo wanasema Biden aliamua kujiondoa kwenye kinyang'anyiro cha urais baada ya kutafakari data za kura kwa siku mbili ambazo zilionyesha nafasi yake ya kushinda ndogo. 

Siku moja kabla ya uamuzi huu, Biden aliwaambia wasaidizi wake kadhaa kwamba angeendelea na kampeni zake za kugombea kiti hicho. Lakini vyanzo mbalimbali vilisema data za kura ziliashiria Democratic wanaelekea katika majimbo sita muhimu ambayo kawaida huamua matokeo ya uchaguzi. Biden pia alikuwa nyuma katika ngome za Democratic kama Virginia na Minnesota.

Biden alionekana kubadilisha mawazo yake Jumamosi usiku. Alizungumza kwa muda mfupi na wafanyakazi wake wa Ikulu na watu wake wa kampeni saa 7:45 mchana wa Jumapili, dakika chache tu kabla ya kutangaza hadharani uamuzi wake katika barua kwa Wamarekani.

Alichokisema Obama

Rais wa zamani wa Marekani, Barrack Obama, alisema Joe Biden amekuwa rais mwenye matokeo makubwa sana na pia ni rafiki mpendwa na mshirika wake.

"Ameonyesha tabia yake ya huruma, uvumilivu na imani...amefanikiwa kumaliza janga la Uviko-19, kutengeneza ajira nyingi, kupunguza gharama za dawa na kupitisha sheria kubwa za usalama wa silaha.”

"Ameimarisha nafasi ya Marekani kimataifa, kufufua Jumuiya ya Kujihami ya Mataifa ya Magharibi (Nato)  na kupinga uchokozi wa Urusi nchini Ukraine. Joe ametukumbusha maadili bora kama uaminifu, uadilifu na uwajibikaji."

Kwa upande wa Kamala Harris, ikiwa imesalia miezi minne tu kuelekea uchaguzi wa rais, bado haijulikani ni nani atakayechuana na Donald Trump.

Baada ya Rais Biden kutangaza kuwa hatagombea tena, Democratic kimeanza kumuunga mkono Kamala Harris, na taarifa zinaonyesha michango ya umma kwake imefikia takriban dola milioni 50 (£38.7m) kwa usiku mmoja.

Hata hivyo, hana uhakika wa uteuzi huo. Muhimu, Obama alisema ana imani kuu kwamba viongozi wa chama wataweza kuunda mchakato ambao utatoa mgombea bora.

Hii inaweza kufanyika katika Mkutano Mkuu wa Kidemokrasia (DNC) utakaofanyika mwezi ujao. Hata hivyo, kutakuwa na wiki kadhaa za mchakato.