Jinsi elimu ya mpigakura inavyoepusha wababaishaji, vurugu

Dodoma. Tangazo la uchaguzi wa Serikali za mitaa, lililotolewa na Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi), Mohamed Mchengerwa linakwenda sambamba na utoaji wa elimu ya mpigakura.

Ni uchaguzi utakaofanyika Jumatano ya Novemba 27, 2024, baada ya uliofanyika Novemba 2019 ambao ulilalamikiwa na wananchi wengi, vikiwamo baadhi ya vyama vya upinzani kutangaza kujitoa.            

Uchaguzi wa mwaka huu elimu kwa mpigakura imepewa kipaumbele.

Elimu ya mpigakura ni mchakato wa kuwapa wananchi taarifa, ujuzi na uelewa kuhusu haki na wajibu wao katika mchakato wa uchaguzi.

“Inalenga kuwawezesha wapiga kura kuelewa umuhimu wa kushiriki katika uchaguzi, jinsi ya kupiga kura kwa usahihi na jinsi ya kufanya maamuzi bora wakati wa kuchagua viongozi.

“Elimu ya mpigakura pia inajumuisha mafunzo kuhusu taratibu za uchaguzi, kanuni zinazohusiana na uchaguzi na jinsi ya kutambua na kuepuka vitendo vya udanganyifu au rushwa,” anasema mwalimu mstaafu, Japhet Simbila anayeishi jijini Dodoma.

Simbila anasema elimu ya mpigakura inasaidia kuhakikisha uchaguzi unafanyika kwa uwazi, haki na ushiriki wa wananchi wote, bila kujali hali yao ya kijamii, kiuchumi au kielimu.

Anasema elimu ya mpigakura ni msingi muhimu katika mchakato wa kidemokrasia, hasa inapolenga uchaguzi wa Serikali za mitaa kama huu unaotarajiwa kufanyika Novemba 27, 2024.

“Uchaguzi huu unajumuisha ngazi za vitongoji, vijiji na mitaa, ambavyo ni viungo vya msingi katika utawala kwa kupeleka madaraka kwa wananchi,” anasema Simbila.

Kwa upande wake Juma Emmanuel, mkazi wa Chamwino anasema kwa kuwa uchaguzi wa Serikali za mitaa ni wa karibu sana na maisha ya kila siku ya wananchi, ni muhimu zaidi kuwaelimisha wananchi kuhusu haki zao za kupiga kura, taratibu za uchaguzi na umuhimu wa ushiriki wao katika mchakato huu.

Anasema elimu ya mpigakura inawasaidia wananchi kutambua haki zao za Kikatiba kama wapigakura.

“Kura ni haki ya msingi kwa kila raia aliyejiandikisha, na ni njia mojawapo ya kushiriki katika maamuzi yanayohusu maendeleo ya jamii zao.

“Wananchi wanaopata elimu ya mpigakura wanakuwa na ufahamu wa haki zao za kushiriki katika uchaguzi, kuwachagua viongozi wanaoamini kuwa watawaletea maendeleo, na hata haki ya kutokupiga kura ikiwa hawaridhiki na wagombea waliopo,” anasema Emmanuel.

Semeni Abdulrahman, mfanyabiashara wilayani Kondoa anasema elimu ya mpigakura ni chombo muhimu katika kuhamasisha ushiriki wa wananchi katika uchaguzi.

Anasema moja ya changamoto kubwa katika chaguzi nyingi ni kiwango cha chini cha ushiriki wa wapigakura, hasa katika maeneo ya vijijini na miongoni mwa makundi ya pembezoni kama vile wanawake na vijana.

“Kwa kutoa elimu ya kutosha kuhusu umuhimu wa kupiga kura, wananchi wanahamasishwa kushiriki kwa wingi katika uchaguzi na kuhakikisha sauti zao zinasikika.

“Ushiriki mkubwa wa wananchi unaimarisha uhalali wa uchaguzi na kutoa nafasi kwa viongozi waliochaguliwa kuwa na uhalali wa kuongoza,” anasema.

Hanifa Shabani mkazi wa Kilimani jijini Dodoma anasema elimu ya mpigakura pia inachangia katika kuzuia udanganyifu na vitendo vya rushwa katika uchaguzi.

Kwa mujibu wa Hanifa, wananchi wanaoelimishwa kuhusu taratibu za uchaguzi na haki zao wanakuwa na uwezekano mdogo wa kudanganywa au kushawishiwa kupiga kura kwa njia zisizo halali.

Anasema wanakuwa na uelewa wa kutosha kuhusu madhara ya vitendo vya rushwa katika mchakato wa uchaguzi, kama vile kugawa rushwa kwa wapigakura ili kupendelea mgombea fulani.

“Kwa kuwapa elimu ya mpigakura, wananchi wanakuwa na uwezo wa kutambua na kupinga vitendo vya aina hiyo, hivyo kuchangia katika kuhakikisha kuwa uchaguzi unafanyika kwa haki na uwazi,’ anasema.

Mchambuzi wa masuala ya siasa, Hamad Kabega anasema uchaguzi wa Serikali za mitaa ni nafasi kwa wananchi kuwachagua viongozi wa ngazi za chini ambao watawasimamia katika mambo mbalimbali ya kijamii kama vile miundombinu, afya, elimu na usalama.

Anasema kwa kupitia elimu ya mpigakura, wananchi wanapata uwezo wa kuchagua viongozi wenye sifa na uwezo wa kusimamia masilahi yao.

“Wananchi wanapoelewa umuhimu wa kuchagua viongozi bora, wanachangia katika kuimarisha uwajibikaji wa viongozi kwa kuhakikisha wanaochaguliwa ni wale wanaojali masilahi ya jamii.

“Hii inasaidia kupunguza uwezekano wa kuchagua viongozi wasiofaa ambao wanaweza kuleta matatizo katika utawala wa jamii,” anasema.

Pia, anasema elimu ya mpigakura inachangia katika kuimarisha demokrasia ya ndani kwa kuhakikisha wananchi wanashiriki kikamilifu katika mchakato wa uchaguzi.

Anasema wananchi wanapokuwa na uelewa wa kutosha kuhusu taratibu za uchaguzi, wanaweza kushiriki kikamilifu katika majadiliano na kampeni za uchaguzi, hivyo kuongeza ubora wa mchakato mzima wa uchaguzi.

Kabega amezungumzia kuhusu mgawanyiko kwenye jamii kwamba, ni changamoto inayoweza kuathiri uchaguzi, hasa pale wananchi wakiwa hawana elimu ya kutosha kuhusu umuhimu wa ushirikiano na umoja katika mchakato wa uchaguzi.

Anasema elimu ya mpigakura inaweza kusaidia kupunguza mgawanyiko huo kwa kuwaelimisha wananchi kuhusu umuhimu wa kudumisha amani na umoja wakati wa uchaguzi.

Kabega anasema wananchi wanapokuwa na uelewa wa kutosha kuhusu haki na wajibu wao, wanakuwa na uwezekano mdogo wa kushiriki katika vurugu au migogoro ya kijamii inayoweza kuzuka wakati wa uchaguzi.

Jesca Elias, mwenye taaluma ya ualimu amesema elimu ya mpigakura siyo tu inalenga kuwaelimisha wapigakura wa sasa, bali pia inawajenga viongozi wa baadaye.

Anasema vijana wanaoshiriki katika elimu ya mpigakura wanapata nafasi ya kujifunza kuhusu mchakato wa uchaguzi, haki na wajibu wa viongozi, na umuhimu wa ushiriki wa wananchi katika maamuzi ya kijamii.

“Hii inawajengea msingi mzuri wa uongozi wa baadaye, hivyo wanaweza kuchukua nafasi za uongozi katika jamii zao kwa uelewa wa kina kuhusu demokrasia na utawala bora.

“Elimu ya mpigakura ni chombo cha muda mrefu katika kuandaa kizazi kipya cha viongozi wenye maadili na uwezo wa kuongoza jamii kwa mafanikio,” anasema.

Anasema wananchi wanapokuwa na elimu ya mpigakura, wanapata fursa ya kupima wagombea kwa kina kabla ya kufanya uamuzi wa kuwachagua.

“Elimu hii inawapa uwezo wa kuchambua sera, ahadi na uwezo wa wagombea mbalimbali, na kufanya maamuzi sahihi kwa kuzingatia masilahi ya jamii zao,” anasema.

Jesca anasema pia inasaidia kupunguza uwezekano wa kuchagua viongozi kwa misingi ya ushabiki wa kisiasa, urafiki au umaarufu wa kijamii, badala yake kufanya maamuzi yanayozingatia uwezo wa mgombea wa kuleta maendeleo na kuboresha maisha ya wananchi.

Kama una maoni kuhusu habari hii, tuandikie ujumbe kupitia WhatsApp: 0765864917.